Sualtı dronları, havadaki dronlar gibi farklı isimlerle anılır ve çok sayıda varyasyona sahiptir. Bunlar insansız denizaltı araçları (UUV), otonom denizaltı araçları (AUV’ler) veya uzaktan kumandalı su altı araçları (ROV’ler) olarak adlandırılabilir.
İnsanlar dronları düşündüklerinde genellikle hava dronlarını veya insansız hava araçlarını (İHA’lar) hayal ederler. Ancak su altı dronları da var.
ROV terimi genellikle yakındaki bir gemideki insanlar tarafından bağlanan ve çalıştırılan bir aracı ifade eder. UUV genellikle daha bağımsız çalışan bir drone anlamına gelir.
Otonom Denizaltı Araç Uygulama Merkezi’ne göre, 148 araç platformunda 255 benzersiz AUV sistemi konfigürasyonu mevcut ve bu sayı artıyor. Denizaltı dronlarına ilgi artmaya devam ediyor.
Denizaltı dronları hala nispeten bilinmese de, tarihçeleri en azından 1950’lere kadar uzanıyor.
Sualtı Dronları – 1950’ler
Hava dronlarında olduğu gibi, su altı otonom araçlarının tarihinin büyük kısmı askeriyeyle yakından ilgilidir.
1957’de Deniz Araştırma Ofisi, ilk UUV’lerden biri olan Özel Amaçlı Sualtı Araştırma Aracının (SPURV) geliştirilmesine fon sağladı. Washington Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı tarafından geliştirilen drone, 10.000 feet’e dalabilir ve dört saat boyunca görev yapabilir.
Sualtı Dronları – 1960’lar
AUV’lerin ilk kullanımı ABD Donanması’na da atfedilebilir. 1960’larda Donanma bunları kayıp ekipmanı geri almak için kullanmaya başladı ve 1966’da İspanya kıyılarında kayıp bir atom bombasını kurtarmak için Kablo Kontrollü Sualtı Kurtarma Aracını (CURV) kullandı.
Sualtı Dronları – 1970’ler
1973’te ROV’ler, İrlanda açıklarında batan bir derin deniz denizaltısının mürettebatının kurtarılmasına yardım ettiğinde büyük bir başarı daha elde etti. On yılın geri kalanında ROV’ler birçok sektörde daha yaygın hale gelmeye başladı.
Sualtı Dronları – 1980’ler
1980’lerde ROV’lar çeşitli gemilerin enkazının bulunmasında hayati rol oynadı. Argo adlı su altı drone’u, 1985’te Titanik’teki enkazı ve 1989’da Bismarck adı verilen İkinci Dünya Savaşı savaş gemisinin enkazını keşfetti.
Sualtı Dronları – 1990’lar
Sonraki on yıl boyunca ABD Donanması, deniz mayınlarını devre dışı bırakabilecek UUV’lerin inşasına yatırım yapmaya başladı. Programın öncelikleri arasında, düşmanlar tarafından tespit edilmeden mayın bulan insansız hava araçlarının geliştirilmesi yer alıyordu.
1996 yılında, bir denizaltının torpido tüpünden fırlatabileceği iki araçlı bir sistem olan Yakın Vadeli Mayın Keşif Sisteminin (NMRS) tanıtıldığı görüldü. NMRS, denizaltıya fiber optik bir iple bağlandı. Uzun Vadeli Mayın Keşif Sistemi sonunda NMRS’nin yerini aldı.
Sualtı Dronları – 2000’lerden Günümüze
2004 yılında Donanma İHA’larla ilgili önceliklerini güncelledi. Malzemelerin ulaştırılması, silahların ateşlenmesi ve düşman denizaltılarının devre dışı bırakılması da dahil olmak üzere dokuz odak alanının ana hatlarını çizen İnsansız Denizaltı Aracı Ana Planını yayınladı.
Bir savaş ortamında UUV ilk kez 2003 yılında Irak’a Özgürlük Operasyonu sırasında kullanıldı. ABD, Umm Qasr limanını çevreleyen bölgeden deniz mayınlarının temizlenmesine yardımcı olmak için REMUS UUV’yi kullandı.
Donanma, su altı drone’larına olan odağını artırmaya devam ediyor. ABD Savunma Bakanlığı’nın 2019 mali yılı bütçesi, ordunun tüm branşlarındaki insansız sistemler için 9,6 milyar doları içeriyor. Bütçenin büyük kısmı insansız hava araçlarına ayrılıyor ancak denizaltılar, 1,3 milyar dolarlık finansmanla giderek büyüyen bir odak noktası haline geliyor. Donanma, bir önceki yıla göre yaklaşık 1 milyar dolarlık bir artışla yaklaşık 3,5 milyar dolar ile tüm branşlar arasında en büyük insansız sistem bütçesine sahip.
Temmuz ayında Savunma Bakanlığı, AUV’lerle ilgili araştırma ve geliştirme için 800 milyon dolarlık bir sözleşme imzaladı. Mk 18 Kingfish adlı drone’un bu programda önemli bir rol oynaması ve veri toplama, gözetleme, mayın karşı önlem operasyonları ve daha fazlası için kullanılması bekleniyor.
Şu anda su altı dronlarının otonomi ve iletişim yeteneklerinin geliştirilmesine yönelik araştırmalar sürüyor. Son zamanlarda MIT’deki araştırmacılar, AUV’lerin davranışlarını çevresel duyusal girdilere göre özerk bir şekilde ayarlamalarına olanak tanıyan bir sistem gösterdiler. Sistem, görev odaklı operasyon paketi (MOOS) adı verilen bir yazılım altyapısını kullanıyor.
NATO Denizcilik Araştırma ve Deney Merkezi (CMRE) iletişim sorunu üzerinde çalışıyor. Çeşitli ülkelerden araştırmacılar, birbirleriyle iletişim kurmak için akustik modemleri kullanan bir AUV sistemi geliştiriyorlar. Bu yetenek onların bir görevi tamamlamak için işbirliği yapmalarını sağlayabilir.
Ordunun dışında, su ürünleri yetiştiriciliği, çevresel araştırmalar, kurtarma dalışı, altyapı onarımı ve petrol üretimi dahil olmak üzere çeşitli endüstriler, su altı ortamlarını keşfetmek ve varlıkları incelemek için mevcut su altı ROV teknolojilerini kullanıyor.
Çok az kişinin duyduğu bir teknolojiye göre, su altı dronlarının uzun bir geçmişi var. Ordu, AUV’leri çevreleyen yeniliklerin çoğunda tamamlayıcı bir rol oynadı, ancak özel sektör de artık onların yeteneklerinden yararlanmaya başlıyor. Su altı drone’larıyla ilgili araştırma ve geliştirme çalışmaları bugün de devam ediyor ve önümüzdeki yıllarda bunların daha yaygın kullanılan bir teknoloji haline gelmesine yardımcı olacak.
...){kind=link}